Vez Jeremías, José Manuel

Lembranza Araceli Herrero

Éncheme de orgullo e satisfacción, á vez que dunha gran pesadume, redactar estas liñas en memoria da miña querida amiga e mellor compañeira Araceli Herrero. Canto preferise non ter que facelo ou ben que a situación fose á inversa!

Como case todos os que a comezos dos anos setenta vímonos desprazados a Lugo por razóns do noso traballo universitario, padecín a sensación (confirmada logo co paso do tempo) do rexeitamento de quen alí consolidara xa a súa vida profesional, xa fosen oriúndos da mesma cidade ou ben procedesen doutros lugares. En tal sentido, debo recoñecer a total excepcionalidade que supuxo para esta percepción o meu encontro con Araceli e a súa familia. E é que ela, entre as súas outras moitas cualidades, tiña a que caracteriza a ese tipo de persoas abertas, cidadás do mundo, que se interesan por todo o descoñecido do mesmo xeito que polo máis achegado. Unha persoa culta, ilustrada.

Con Araceli compartín docencia na Escola Universitaria de Maxisterio, que iniciaba a súa andaina por aquel tempo como centro de Ensino Superior, o mesmo que no recentemente creado Colexio Universitario de Letras. Souben enseguida que ela non viña de calquera sitio (como moitos de nós, eu incluído), pois había un halo no seu pensar, no seu facer e no seu dicir que apuntaba xa xeitos da gran intelectual -comprometida co seu traballo en torno á lingua galega e á súa literatura- que iría marcando o seu perfil académico e persoal, sen dúbida impregnado pola pegada do seu gran mestre e mentor don Ricardo Carvallo Calero.

Aqueles anos da década dos setenta, e algo entrados xa nos oitenta, foron momentos de serias dificultades na  combinación dos ideais dunha mocidade apaixonada por unha nova orde social (na que inclúo a académica) co mantemento dun traballo precario e inestable. Lilí (nosa querida Araceli no seu nome de todos e para todos), sen necesidade algunha de batallar in extremis e ata as últimas consecuencias por unha posición laboral digna, soubo sumarse solidariamente aos que deixamos unha boa parte das nosas enerxías naquela longa situación de conflito permanente coñecida como “a loita dos PNN”.

Lilí empatizaba coas causas sociais, o que puido traerlle (ata onde eu sei) máis dalgunha pequena desvinza familiar que pronto resolvía co gran amor que profesaba a toda a súa familia e, moi especialmente, ao seu fiel e ben amado Humberto. Unha empatía que soubo combinar cun desempeño profesional de excelencia no seu quefacer universitario nas distintas frontes en que presentou batalla.

Destacou nas súas múltiples aventuras docentes, sempre fiel á liña de lingua e literatura galegas, o mesmo que no campo da investigación nesta mesma área de intervención. O seu alumnado, os seus compañeiros e compañeiras de traballo, e o recoñecemento social e académico en forma dos múltiples premios que lle foron outorgados, así o acreditan. Este que hoxe aquí recibe, en forma de homenaxe póstuma, tamén.

Unha das facetas menos coñecidas de Araceli, e da que eu podo dar boa fe, é o seu paso pola vida da xestión académica, en simultaneidade coa entrega total á docencia e a investigación. E é que Lilí foi elixida directora do Departamento de Didáctica da Lingua e a Literatura da USC, cargo que ocupou durante uns anos en momentos convulsos nos que o devandito departamento non pasaba polos seus mellores momentos de estabilidade.

Batalladora e comprometida, como en todo o seu quefacer persoal e profesional, Lilí deixouse a pel por harmonizar aquela enconada situación de duros enfrontamentos persoais e vencer á adversidade facendo fronte aos retos de cada día, que eran moitos, variados e difíciles. Recordo que me confesou unha vez que un dos seus maiores problemas (o que sería o menor para outros) era o seu constante viaxar entre Lugo e Santiago, con asistencia a reunións que se eternizaban no tempo (e sen solución de continuidade), o que a atormentaba pola perda de tempo para atender á súa familia e ás súas responsabilidades na docencia e, principalmente, na investigación, onde xa por aquel tempo destacaba de forma punteira, e que (como é sabido) necesita dun acougo que aquel “trajín” lle impedía. Foi grazas ao seu marido Humberto, que a acompañaba naquelas interminables viaxes e lle servía ao tempo de pano de bágoas trala dura tensión das reunións, que resistiu mellor o duro combate naquela etapa de “entre Lugo e Santiago”.

Lilí viviu a súa vida con intensidade. Fíxoo con ilusión e fortaleza de ánimo. Non se deixaba levar polo desazo. Ao contrario, sabía animar a quen na súa contorna se deixaba deslizar por esa traizoeira pendente. E sabía utilizar ben para iso tres das súas armas máis coidadas: o seu cristalino sorriso, a súa preclara intelixencia, e a súa cortesá sinceridade. Eu estou en débeda con ela e aquí recoñézoo.

Grazas Lilí polos adorables momentos vividos xuntos ao longo de tantos anos. Sinto non ter podido despedirme de ti debidamente. Fágoo hoxe desde aquí na seguridade de que che chegará o meu cariñoso recordo. E que algún día volveremos vernos e poderemos de novo recordar e charlar de tantas cousas daqueles bos tempos. Un bico grande!